Handelen met hyperfocus (overconcentratie)

Handelen met hyperfocus (overconcentratie)

Hyperfocus is een intense vorm van mentale concentratie. Dit kan bij iedereen voorkomen, maar komt over het algemeen vaker voor bij mensen met ADHD of ADD. Waar mensen met ADHD vaak snel afgeleid zijn, willen ze bij de juiste of ongewenste prikkels juist in overconcentratie schieten.

Als iemand zich in de hyperfocus bevindt, is deze persoon zeer geconcentreerd met één onderwerp bezig, en weinig tot niets kan hem daarvan afleiden. Denk aan het lezen van een boek, een computerspel of het afronden van een taak. De meeste mensen met ADHD/ADD die in deze staat zijn, zijn in tegenstelling tot hun normale doen, niet af te leiden door prikkels van buitenaf.

Hyperfocus sturen
Het ‘aanzetten’ van de hyperfocus gebeurt meestal niet vanzelf. Het dichterbij komen van een deadline is bijvoorbeeld vaak wel een moment waarop de overconcentratie vanzelf ‘aan’ gaat; het kan ook getriggerd worden als er een onderwerp is waarvoor een grote interesse is. Als je bewust in de hyperfocus wilt komen, kan het helpen om alle andere afleidingen te elimineren. Dus een rustige ruimte, telefoonnotificaties uit en zo min mogelijk externe afleidingen.

Energieverslindend
Intens concentreren vergt over het algemeen veel energie van de persoon; alle aandacht is volledig op de ene bezigheid gericht. Na een periode van hyperfocus is er meestal ook een periode van extreme vermoeidheid. Meestal heeft de persoon met ADHD dan weer wat tijd voor zichzelf nodig om zijn batterij weer op te laden. De persoon is dan letterlijk uitgeblust. Men spreekt daarom ook wel over overconcentratie.

Tip om overconcentratie te beheersen
Een handige tip voor iemand met ADHD is de kookwekkertechniek. Dit kan helpen de hyperfocus tijdig ‘uit te zetten’ zodat er achteraf geen sprake is van ‘overbelasting’ met de daaropvolgende extreme vermoeidheid.

Zet voordat je aan een activiteit begint, waarvan je uit ervaring weet dat je er helemaal in op kunt gaan, een kookwekker. Zet deze bijvoorbeeld op 20-30 minuten, en experimenteer hiermee welke periode voor jou het beste werkt. Het afgaan van de wekker kan je helpen uit de focus te komen. Gaat de wekker af, neem dan een korte pauze of stop voor die dag helemaal met de activiteit, zodat je genoeg energie overhoudt voor de rest van de dag.